Informacje ogólne o pracy za granicą - Informacje ogólne o pracy za granicą - Przewodnik - praca w Niemczech - Przewodniki pracy za granicą

Edukacja w Niemczech – Jak działa niemiecki system szkolnictwa?

Podjęliście decyzję o pracy za granicą i wyemigrowaniu do Niemiec i będą Wam towarzyszyły dzieci. Warto wiedzieć jak wygląda edukacja w Niemczech i czym różni się od tego w Polsce. Zachęcamy do artykułu poniżej.

Edukacja w Niemczech

System edukacyjny w Niemczech, który jest dobrze oceniany w międzynarodowych rankingach, jest skierowany na wszechstronny rozwój uczniów według indywidualnych potrzeb i możliwości. Niemiecki model kształcenia zawodowego jest uznawany za wzór do naśladowania w Europie.

System szkolnictwa ma własną strukturę edukacyjną i jest oparty na modelu federalnym, co oznacza, że w różnych landach organizacja nauczania może się znacząco różnić.

Administracja landu ustala sama:

  • Podstawę programową, czyli jakie przedmioty będą nauczane
  • Terminy egzaminów i ocenianie
  • Zasady rekrutacji
  • Budżet na cele edukacyjne
  • Wymagania dotyczące kwalifikacji nauczycieli

Pamiętaj! Przed przyjazdem do Niemiec lub w przypadku przeprowadzenia się do innego landu, warto sprawdzić listę dostępnych szkół przypisanych do landu oraz obowiązujących w nim reguł.

System edukacyjny w Niemczech

Obowiązkowa edukacja w Niemczech trwa od 9 do 10 lat, w zależności od wyboru szkoły średniej. Daty rozpoczęcia roku szkolnego 2024/2025 w landach znajdują się w tabeli poniżej:

Kraj związkowy (Land)Rozpoczęcie roku szkolnego 
Badenia-Wirtembergia9 września
Bawaria10 września
Berlin2 września
Brandenburgia2 września
Brema2 sierpnia
Dolna Saksonia5 sierpnia
Hamburg29 sierpnia
Hesja26 sierpnia
Meklemburgia-Pomorze Przednie2 września
Nadrenia Północna-Westfalia21 sierpnia
Nadrenia-Palatynat26 sierpnia
Saara26 sierpnia
Saksonia5 sierpnia
Saksonia-Anhalt5 sierpnia
Szlezwik-Holsztyn2 września
Turyngia1 sierpnia

Przedszkole

Nie jest obowiązkowe, i to rodzice decydują czy ich pociecha będzie zapisana do przedszkola. Procedurę rejestru dziecka najlepiej jest rozpocząć zaraz po narodzinach, ze względu na długi okres oczekiwania na miejsce.

Szkoła podstawowa (Grunschule)

Dzieci rozpoczynają naukę w szkole podstawowej w wieku 6 lat. Ten etap edukacji jest już obowiązkowy i trwa zazwyczaj 4 lata (w niektórych landach 6 lat). Na koniec szkoły dzieci uzyskują rekomendacje od nauczycieli, ze wskazaniami do jakiego typu szkoły średniej powinni się zapisać.

Rodzaje szkół średnich w Niemczech

  • Gymnasium – Przygotowuje ucznia do matury (tzw. Arbitur) i trwa od 5. do 12. lub 13. klasy. Jest to zdecydowanie bardzo wymagający tryb nauczania, wiążący się z dodatkową nauką w domu. Jest to skierowane do młodzieży, która planuje dostać się na uczelnie wyższe.
  • Realschule – Oferuje różnorody program. Kończy się po 10. klasie. Przygotowuje do kształcenia zawodowego lub szkoły wyższej.
  • Hauptschule – Są to szkoły zawodowe, skierowane na naukę praktyczną. Czas trwania wynosi od 5. do 9. klasy.

Uczniowie, którzy przychodzą do szkół zawodowych mogą podjąć naukę w systemie dualnym łączącym teorię pozyskaną w szkole z zajęciami praktycznymi w firmach z różnych branż. 

Szkoły wyższe

Po zakończeniu szkoły średniej, uczeń ma obowiązek podejść do egzaminu maturalnego, którego wynik jest podstawą przyjęcia do szkoły wyższej. Do instytucji szkolnictwa wyższego w Niemczech zaliczamy:

  • Universitäten, Technische Universitäten, Pädagogische Hochschulen i Theologische Hochschule (uniwersytety, politechniki, uczelnie pedagogiczne i teologiczne)
  • Kunsthochschulen i Musikhochschulen (akademie artystyczne i muzyczne)
  • Fachhochschulen (szkoły przyuczenia zawodowego)

Wakacje i ferie w Niemczech

Oprócz różnej daty rozpoczęcia roku szkolnego w landach, różnią się również okresy wakacji i ferii. Poniżej znajduje się tabela dni wolnych od edukacji w roku szkolnym 2024/2025. Daty mogą jeszcze ulec modyfikacji ze strony szkół.

Kraj związkowy (Land)Wakacje letnieFerie jesiennePrzerwa świąteczna
Badenia-Wirtembergia29.07 – 07.0928.10 – 30.1123.12 – 04.01
Bawaria25.07 – 13.0928.10 – 31.1023.12 – 03.01
Berlin24.07 – 06.0921.10 – 2.1123.12 – 31.12
Brandenburgia24.07 – 06.0821.10 – 2.1123.12 – 31.12
Bremen3.07 – 13.084.10 – 19.1023.12 – 04.01
Hamburg24.07 – 03.0921.10 – 1.1120.12 – 03.01
Hesja07.07 – 15.0814.10 – 25.1023.12 – 10.01
Meklemburgia Pomorze-Przednie21.06 – 31.0721.10 – 26.1023.12 – 06.01
Dolna Saksonia3.07 – 13.084.10 – 19.1023.12 – 04.01
Nadrenia Północna-Westfalia14.07 – 26.0814.10 – 26.1023.12 – 06.01
Nadrenia Palatynat07.07 – 15.0814.10 – 25.1023.12 – 08.01
Saara07.07 – 14.0814.10 – 25.1023.12 – 03.01
Saksonia28.06 – 08.0807.10 – 19.1023.12 – 03.01
Saksonia Anhalt28.06 – 8.0812.10 – 30.1023.12 – 04.01
Szlezwik Holsztyn21.06 – 31.0721.10 – 01.1119.12 – 07.01
Turyngia28.06 – 08.0830.09 – 12.1023.12 – 03.01

Program mobilności i stypendiów w Niemczech

Jak zapisać dziecko do szkoły w Niemczech?

Prawni opiekunowie oraz rodzice mają obowiązek zapisać swoje dziecko do dowolnie wybranej szkoły. Zalecane jest aby zapisać się od razu do kilku placówek edukacyjnych, ponieważ liczba miejsc wszędzie jest ograniczona.  Bezpośrednio w szkole na przełomie lipca i sierpnia należy złożyć wypełniony wniosek, a następnie poczekać na informację o zakwalifikowaniu się dziecka.

Jak wygląda zapisanie dziecka do szkoły w Niemczech przez Polaka?

W przypadku obcokrajowców, sytuacja wygląda dosyć podobnie. Do formularza szkolnego należy dołączyć przetłumaczone na język niemiecki dokumenty, takie jak: akt urodzenia dziecka, dowody osobiste rodziców i dziecka, zaświadczenie o meldunku lub umowie najmu mieszkania oraz aktualne badania lekarskie dziecka. W przypadku braku znajomości języka niemieckiego, dziecko zostanie skierowane na dodatkowe zajęcia językowe w szkole.

Koszt edukacji w Niemczech

Państwowa edukacja w Niemczech jest w pełni finansowana z środków budżetu państwa. Miesięczny koszt prywatnej szkoły średniej wynosi od 300 do 1500 euro, w zależności od miejsca, renomy szkoły oraz oferowanych programów edukacyjnych. Dodatkowo niektóre szkoły mogą pobierać opłaty rejestracyjne lub dodatkowe opłaty za materiały edukacyjne i zajęcia dodatkowe.

W Niemczech około 90% uczniów uczęszcza do szkół państwowych.

Szkolnictwo wyższe na uczelniach państwowych jest w większości przypadków bezpłatne zarówno dla obywateli Niemiec jak i obywateli z innych krajów UE. W niektórych landach pobierane są opłaty semestralne, które wynoszą od 100 do 400 euro.

Edukacja na prywatnych uczelniach jest płatna, a jej koszt waha się między 1500 a 7000 euro za semestr. 

Zastanawiasz się nad wyjazdem do pracy za granicę?

Sprawdź nasze najnowsze oferty pracy w Niemczech!

Dla osób zainteresowanych nauką języka niemieckiego polecamy skorzystać z kursów szkoły języka niemieckiego Profis CJN. W ich ofercie znajdziecie między innymi naukę języka niemieckiego dla osób chcących wyjechać do pracy do państw niemieckojęzycznych, pracowników firm współpracujących z zagranicznymi klientami oraz tłumaczenia przysięgłe.