Od lat kraje skandynawskie są popularnym kierunkiem emigracji zarobkowej, bo oferują wysokie wynagrodzenia i dobre warunki pracy. Nie inaczej jest w przypadku Danii – o pracy w tym kraju krąży wiele pochlebnych opinii. Jednak decydując się na pracę tam, warto poznać zasady rynku pracy, zatrudnienia oraz inne związane z tym kwestie, by móc planować wszystko zupełnie świadomie. Wiele rzeczy w systemie zatrudnienia w Danii różni się od polskich realiów i warunków – między innymi kwestia emerytur. Dowiedz się jak wygląda emerytura w Danii i formalności z nią związane!
Emerytura w Danii – czy warto się o nią starać?
W Danii można wyróżnić trzy rodzaje świadczeń emerytalnych: emeryturę państwową, emeryturę uzupełniającą (fundusz ten jest opłacany przez pracodawcę) oraz emeryturę indywidualną (opłacaną dobrowolnie i indywidualnie).
Wiek emerytalny w Danii
Podstawowy system emerytalny (tzw. powszechna emerytura – folkepension,) jest zarządzany przez Duński Urząd Płatniczy (Udbetaling Danmark) oraz władze lokalne. Prawo do uzyskiwania emerytury w Danii zyskują osoby, które ukończyły 65 lat. Jednak do roku 2022 wiek emerytalny zostanie podniesiony do lat 67.
Emerytura państwowa w Danii
Duńczycy uzyskują prawo do emerytury państwowej po 5 latach mieszkania w Danii między 15. a 65. rokiem życia i opłacaniu składek. Cudzoziemcy, którzy chcą się ubiegać o taką emeryturę, muszą zamieszkiwać w tym kraju minimum 10 lat, z czego ostatnie 5 lat przed emeryturą. Jeśli nie spełniasz tych wymogów nie martw się! Osoby, które mieszkały w Danii przez krótszy okres, otrzymują proporcjonalną część świadczenia. By otrzymać pełną kwotę świadczenia emerytalnego, trzeba zamieszkiwać w Danii 40 lat.
Aktualna wysokość pełnej emerytury państwowej to 68 556 koron rocznie (ok. 9 200 euro). Nie jest to satysfakcjonująca kwota, biorąc pod uwagę koszty życia w Danii. Na szczęście większość emerytów korzysta też z dwóch pozostałych filarów emerytalnych. Poza tym, nawet pod uzyskaniu świadczeń można nadal pracować i wiele osób się na to decyduje.
Osoby, które nie mogły sobie pozwolić na odłożenie wystarczających kwot na jesień życia, mogą się ubiegać o dodatek emerytalny, który jest wypłacany raz w roku, zaś jego kwota to około 11 000 koron (ok. 1480 euro). Warunkiem jest dochód nie przekraczający 77 700 koron rocznie (ok. 10 300 euro).
Emerytura uzupełniająca w Danii
Oprócz emerytury państwowej, większość osób pobiera też emeryturę uzupełniającą (ATP – Arbejdsmarkedets Tillægspension), pochodzącą z dodatkowych programów emerytalnych. Przysługuje tym osobom, które pracują więcej niż 9 godzin na tydzień, a jej ostateczna wysokość zależy od kapitału, który uzbierał się przez wszystkie lata pracy. Emerytura ta należy się zarówno obywatelom, jak i obcokrajowcom, którzy między 15. a 65. rokiem życia pracowali w Danii i płacili składki.
Emerytura indywidualna w Danii
Wielu Duńczyków decyduje się również na prywatne zabezpieczenie emerytalne, odkładając pieniądze na koncie oszczędnościowym lub funduszu emerytalnym. Wysokość takich składek, jak i późniejszej emerytury, jest ustalana już indywidualnie na podstawie umów między ubezpieczonym a firmą ubezpieczającą.
Jak wygląda w praktyce przyznawanie emerytury w Danii?
Paweł, po przepracowaniu kilkunastu lat w Polsce, postanowił wyjechać do Danii. Znalazł pracę, która mu odpowiadała, i zdecydował się na pozostanie w tym kraju. Łącznie mieszkał w Danii 23 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego (67 lat) i do tego czasu pracował. Otrzyma więc emeryturę wypracowaną w Polsce (proporcjonalną do przepracowanych w ojczyźnie lat, a z uwzględnieniem faktycznego stażu pracy – nie tylko lat przepracowanych w Polsce), państwową emeryturę duńską w wysokości odpowiadającej okresowi jego pobytu w Danii, a także emeryturę uzupełniającą, której kwota zostanie obliczona na podstawie odprowadzonych składek.
Jeśli zdecydował się także na opłacanie indywidualnego funduszu emerytalnego, otrzyma również emeryturę indywidualną. Paweł ściągnął do pracy w Danii na kilka lat swojego bratanka, Marka. Marek przepracował w Danii 6 lat i wrócił do Polski. Po osiągnięciu wymaganego wieku emerytalnego, będzie miał prawo do polskiej emerytury (która zostanie obliczona na podstawie całego stażu pracy Marka, również lat spędzonych w Danii), cząstkowej emerytury duńskiej jak i duńskiej emerytury uzupełniającej, jeśli płacił składki w trakcie swojego pobytu za granicą.
Łączenie emerytur z różnych krajów
Więcej o łączeniu emerytur z różnych krajów w oficjalnym serwisie Unii Europejskiej. Na koniec warto również przypomnieć o tym, że w Danii bardzo duży wpływ na warunki zatrudnienia, a co za tym idzie, warunki urlopów, zwolnień i emerytur, mają ustalenia związków zawodowych, które działają tam bardzo prężnie. Dlatego też po podjęciu pracy w danej firmie, warto zasięgnąć języka w kwestii umów związkowych.
Prawa pracownika są w Danii bardzo istotną kwestią, dlatego też są one bardzo zabezpieczone i państwo w żaden sposób nie przymyka oka na nielegalne działania w tej dziedzinie. Wszelkie naruszenia praw pracowniczych można zgłosić do duńskiego odpowiednika Inspekcji Pracy – Arbejdstilsynet.
Gotowy do przeprowadzki do Danii? Sprawdź aktualne oferty pracy!
