Jeśli pracujesz jako opiekunka osób starszych pewnie nie raz spotkałaś się z określeniem „praca na niemieckich warunkach”. Sporo firm poszukujących opiekunek do pracy w Niemczech co raz częściej właśnie w ten sposób określa formę zatrudnienia w swoich ogłoszeniach. Co to właściwie znaczy dowiesz się z naszego artykułu.
Na wstępie warto wyjaśnić, że praca na niemieckich warunkach nie jest jednoznaczna z samozatrudnieniem, czyli rozpoczęciem pracy na własną działalność gospodarczą, w Niemczech nazywane jako Gewerbe.
Określenie praca na „warunkach niemieckich” czy „w modelu niemieckim” oznacza mamy sytuację, w której nie ma konieczności zakładania własnej działalności gospodarczej. Praca w opiece w tym modelu jest możliwa w dwóch przypadkach:
- Poprzez zatrudnienie w firmie zarejestrowanej w Niemczech. Taka sytuacja zdarza się niezmiernie rzadko, bowiem nie jest to popularne rozwiązanie w Niemczech. Niemieckie podmioty gospodarcze nie preferują zatrudniania opiekunek na umowę zlecenie, gdyż jest to bardzo uciążliwy i kosztowny proces.
- Poprzez zatrudnienie w firmie zarejestrowanej w Polsce. W tym drugim wariancie firma zatrudniająca płaci wprawdzie podatki w kraju, w którym jest zarejestrowana (czyli w Polsce), ale składki na ubezpieczenie emerytalno-zdrowotne odprowadza do Niemiec.
To drugie rozwiązanie jest zresztą w pełni usankcjonowane prawnie. Jeśli nie pracujesz w Niemczech jako opiekunka oddelegowana przez polską firmę do jej zagranicznego klienta, to zgodnie z przepisami dotyczącymi koordynacji zabezpieczeń społecznych istnieje konieczność odprowadzenia składek w Niemczech.
Mówi o tym z art. 13 ust. 3 rozporządzenia nr 883/2004 – osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i prowadzi działalność na własny rachunek w różnych państwach członkowskich, podlega ustawodawstwu państwa, w którym wykonuje swą pracę – w którym ma zatrudnienie (zasada miejsca prowadzenia działalności gospodarczej).
Warunki niemieckie a delegowanie
Wbrew niektórym opiniom, które ostrzegają przed niemieckimi warunkami zatrudnienia, model ten jest warty rozpatrzenia i w przypadku niektórych opiekunek może stać się modelem preferowanym.
Niewątpliwą zaletą modelu niemieckiego jest fakt, że nie nakłada on na opiekunkę ograniczeń, które często towarzyszą innym modelom. Oto kilka korzyści warunków niemieckich:
- możliwe są krótsze wyjazdy na przykład na cztery, pięć lub sześć tygodni bez jednoczesnego pomniejszenia wynagrodzenia
- wypłata wynagrodzeń i świadczeń następuje w każdym miesiącu (nie trzeba czekać na zakończenie zlecenia);
- umowa może być zawierana wyłącznie na okres wyjazdu, nie ma potrzeby zawierania długoterminowych umów
- ubezpieczenie zdrowotne podczas pobytu w Niemczech jest bardziej niezawodne
- możliwość uzyskania emerytury w Niemczech
Ponadto w modelu niemieckim nie istnieje ograniczenie polegające na konieczności wykonywania pracy w Polsce. Wiadomym faktem jest, że aby firma delegująca opiekunki uzyskała formularz A1 musi udowodnić, że prowadzi znaczącą działalności na terenie własnego kraju (nie tylko w Niemczech) lub że delegowane opiekunki wykonują pracę w dwóch krajach. W praktyce polega to na tym, że firmy te zlecają opiekunkom oprócz usług opiekuńczych dodatkowe usługi w kraju (najczęściej są to usługi rekrutacyjne bądź reklamowe), których wykonanie jest obowiązkowe. W modelu niemieckim wykonywanie dodatkowych usług poza usługami opiekuńczymi w Niemczech jest nieobowiązkowe i nie wiąże się z ryzykiem wyłączenia z ubezpieczeń na wypadek odmowy wydania formularza A1.
Z drugiej strony model warunków niemieckich ma też swoje ograniczenia. Nie sprawdza się on np. w stosunku do osób, które chciałyby pozostawać ubezpieczone w Polsce, a nie posiadają żadnego tytułu do ubezpieczeń (chociażby jako członka rodziny). Może się wówczas okazać, że wracając do Polski osoba ubezpieczona w Niemczech będzie miała problem z zarejestrowaniem się do lekarza. Pewnym rozwiązaniem w tej sytuacji może być uzyskanie prawa do ubezpieczeń z tytułu osoby bezrobotnej. Jednak regularne rejestrowanie się i wyrejestrowywanie w Urzędzie Pracy w okresach między kolejnymi zleceniami jest dość kłopotliwe
Jedna z zalet modelu niemieckiego, czyli prawo do niemieckiej emerytury jest często wykorzystywane, by wprowadzić kandydatki w błąd. Zdarzają się na rynku firmy, które bazując na niewiedzy opiekunek obiecują, że już po kilku latach będą one mogły cieszyć się wysokimi emeryturami w Niemczech. Niestety sporo jest jeszcze na naszym rynku podmiotów, które patrzą krótkofalowo i koncentrują się na znalezieniu pracownika do wypełnienia zlecenia, a nie na tym, by móc współpracować z nim przez wiele lat. Nie można jednak zapominać, że model delegowania – obecnie najpopularniejszy na rynku – również nie jest wolny od nadużyć i dużo jest jeszcze obecnie sytuacji, gdy opiekunkom zaniża się składki czy wręcz naraża na ryzyko okresowego wyłączenia z polskiego systemu ubezpieczeń. Znane są przykłady, gdy ZUS, kwestionując prowadzenie znaczącej działalności w Polsce, nie poświadcza bądź cofa poświadczone uprzednio formularze A1, które to są niezbędne, by oddelegowany pracownik mógł mieć odprowadzane składki w Polsce.
Trudno zatem jednoznacznie stwierdzić, że który z modeli jest lepszy, bowiem zawsze zależy to od indywidualnych preferencji zatrudnionej osoby. Warto pamiętać, aby przy wyborze odpowiedniego dla siebie modelu kierować się sprawdzalnymi kryteriami i brać pod uwagę indywidualną ocenę sytuacji. Porównanie obu modeli może ułatwić odpowiedź na kilka pytań:
- od jakich kwot są odprowadzane składki w poszczególnych modelach;
- jaka jest wysokość łącznych należności, które otrzyma Opiekunka;
- jakie konsekwencje ma wybór poszczególnego modelu w konkretnej sytuacji (ewentualne zobowiązania komornicze, limity wykazywanych zarobków, ubezpieczenie w Polsce, etc.).
Decydując się na warunki niemieckie, pamiętaj, że zawsze masz prawo zażądać od firmy, z którą współpracujesz, stosownych dokumentów:
- Protokołu zgłoszeniowego do Niemieckiej Kasy Chorych (Meldebescheinigung zur Sozialversicherung für den Arbeitnehmer nach § 25 DEÜV);
- Potwierdzenia ubezpieczenia (Mitgliedsbescheinigung der Krankenkasse nach § 175 Abs. 2 SGBV );
- Zaświadczenia o zarobkach (Abrechnung der Brutto/Netto-Bezüge).
Emerytura w Niemczech czy w Polsce?
Odnosząc się do niemieckich warunków zatrudnienia często pojawiają się kontrowersje wokół emerytury, która będzie należna za tą pracę. Wiele osób reklamuje niemieckie warunki zatrudnienia hasłem, że wystarczy tylko 5 lat pracy w Niemczech, aby otrzymać niemiecką emeryturę. Pamiętajmy, że chodzi tutaj o pięć lat składkowych a nie kalendarzowych. Biorąc pod uwagę, że opiekunki pracują w systemie zmianowym (dwa na dwa miesiące lub sześć na sześć tygodni), faktyczny czas spełnienia wymaganego okresu ubezpieczeniowego może wynieść dwukrotnie więcej. Na szczęście w przypadku, gdy wymagane okresy ubezpieczeniowe dla uzyskania emerytury w Niemczech nie zostaną spełnione, okresy ubezpieczeniowe wypracowane w Niemczech liczą się do okresów ubezpieczeniowych wypracowywanych w Polsce.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat zatrudnienia jako opiekunka w modelu niemieckim? Wejdź tutaj >>>
Nie wiesz, jaki model wybrać? Zespół Active Care pomoże dokonać ci właściwego wyboru!
Autor: Bartosz Buczacki, Active Care
Artykuł sponsorowany
