Co roku ok. 3 mln Polaków czasowo wyjeżdża do pracy za granicę. Najczęściej jest to wyjazd na tzw. prace sezonowe. Jak pandemia koronawirusa wpłynęła na decyzje dotyczące wyjazdów zarobkowych naszych rodaków? Czy Polacy planują pracę sezonową w 2021 roku? Odpowiedzi na te oraz inne pytania prezentujemy poniżej w naszym najnowszym raporcie.
Najważniejsze wnioski
- 27% respondentów stwierdziło zwiększenie obaw o wyjazd za granicę w czasie pandemii
- 47% wskazało jako główną obawę przed wyjazdem – niespodziewane zmiany obostrzeń
- Niemcy, Holandia oraz Francja – najpopularniejsze destynacje zarobkowe
- Znaczny spadek chętnych na wyjazd do Wielkiej Brytanii na prace sezonowe – z 23% w poprzednich latach do 0,7% w 2021 r.
- Najpopularniejsze branże – produkcja oraz ogrodnictwo
- 34% osób ankietowanych zrezygnowało lub nie podjęło decyzji o wyjeździe na prace sezonowe w tym roku
- Lepsze warunki pracy za granicą wskazywany jako główny powód wyjazdu zarobkowego
Wyjazd do pracy sezonowej w dalszym ciągu pozostaje dosyć popularnym sposobem na szybkie wzbogacenie własnego portfela. Nie da się ukryć, że w większości przypadków jest to ciężka praca fizyczna, ale i zarobki bywają kilkakrotnie wyższe. Najczęściej Polacy wyjeżdżają w okresie letnim na prace związane z ogrodnictwem czy zbiorami. Chociaż jak wynika z niniejszej ankiety, zainteresowanie akurat w tych branżach dosyć mocno zmalało. Natomiast zwiększył się popyt na wyjazd do pracy związanej z produkcją.
Zanim w naszym życiu pojawił się koronawirus, w okresie letnim również nie brakowało ofert w hotelarstwie i gastronomii. Nieco rzadziej, aczkolwiek nadal chętnie, Polacy decydowali się na zatrudnienie w branży:
- opieki nad osobami starszymi
- budowlanej
Niestety 2020 rok pokrzyżował plany wielu osób, zwłaszcza migrantów zarobkowych. Według danych GUS końcem marca 2021 roku zostało zarejestrowanych ponad 1 milion osób bezrobotnych (w marcu 2020 roku liczba ta wynosiła ok. 900 tysięcy). Mimo wzrostu, z najnowszego raportu Eurostatu wynika, że stopa bezrobocia w Polsce wynosi jedynie 3,1% i jest to najniższy wynik w Europie.
Obostrzenia, częściowe zamknięcie granic, kwarantanna – wszystko to zniechęciło część Polaków do wyjazdu na prace sezonowe. Właśnie dlatego, na portalu europa.jobs w 2020 roku procent ogłoszeń na prace sezonowe wynosił jedynie 1,5 % (w porównaniu do 2019 – 4,5%). Jak wygląda sytuacja w tym roku? Przedstawiamy w dalszej części artykułu.
Zdecydowana większość ofert prac sezonowych w 2020 roku była z Niemiec oraz Holandii. Zatrudnienie można było znaleźć także w:
- Belgii
- Francji
- Austrii
Więcej na temat pracy w czasie pandemii w naszym najnowszym raporcie.
Zalety i wady pracy sezonowej
Procent opublikowanych ogłoszeń związanych z pracą sezonową jest dosyć niski, jednak nadal dalej wiele osób postanawia wyjechać na te 3-5 miesięcy za granicę.
Dlaczego?
Jednym z głównych powodów jest możliwość lepszego zarobku. Pracodawcom, którzy działają w branżach sezonowych (np. w ogrodnictwie) zależy na znalezieniu dobrego pracownika który będzie ciężko pracował. Niekiedy poranne zmiany w szklarniach czy na polu zaczynają się od 3-4 nad ranem. I rzeczą oczywistą jest, że za takiego pracownika trzeba odpowiednio zapłacić. Właśnie dlatego stawki na okres sezonowy są kilkukrotnie wyższe w porównaniu do pozostałych okresów.
Oprócz wysokich zarobków, do często wymienianych zalet pracy sezonowej należy zaliczyć:
- darmowe zakwaterowanie
- wyżywienie
- dojazd do miejsca pracy
- krótki okres zatrudnienia
- brak wymagań (np. znajomość języka, wykształcenie czy doświadczenie)
- wyjazd ze znajomymi (pracodawcy często rekrutują całe grupy osób)
Praca sezonowa w Szwecji – Ile można zarobić w szwedzkich lasach?
Wady pracy sezonowej
Niestety, wad pracy sezonowej nie brakuje. Jak już wspomniano wyżej, często jest to ciężka praca fizyczna, która najczęściej odbywa się na otwartej przestrzeni pod palącym słońcem. Dodatkowo, nie warto zapominać o nadgodzinach, które w takiego rodzaju pracy są często stosowane. Nie warto też zapominać o tym że:
- zakwaterowanie najczęściej jest w mieszkaniach komunalnych (wspólna łazienka i kuchnia)
- praca bez urlopu (1-2 dni wolne w tygodniu)
- nieuczciwy pracodawca (praca bez umowy czy ubezpieczenia)
- praca w oddalonych częściach miasta albo na wioskach
Jak kształtują się zarobki przy pracach sezonowych?
Podstawową zaletą wyjazdu do pracy sezonowej, najczęściej wymienianą przez respondentów, wciąż pozostaje możliwość lepszego zarobku. W ciągu tych kilku miesięcy ciężkiej pracy za granicą można zarobić nawet kilkanaście tysięcy złotych. Poniżej przedstawimy średnie stawki godzinowe brutto w ogrodnictwie, przy zbiorach, w branży budowlanej i na produkcji w najpopularniejszych krajach Unii Europejskiej. Stawki pochodzą z najnowszych ogłoszeń opublikowanych na naszym portalu europa.jobs.
| Kraj | Średnia stawka godzinowa brutto w ogrodnictwie |
| Belgia | 12 EUR (ok. 54 zł) |
| Holandia | 10,5 EUR (ok.48 zł) |
| Niemcy | 10,35 EUR (ok. 47 zł) |
| Francja | 9,62 EUR (ok. 43 zł) |
| Polska | 15 zł |
Przeczytaj o minimalnych stawkach w Europie od 2021 roku.
| Kraj | Przykładowa stawka godzinowa brutto na zbiorach |
| Francja | 10,6 EUR (ok. 48 zł) |
| Belgia | 10,5 EUR (ok. 48 zł) |
| Holandia | 10,26 EUR (ok.46 zł) |
| Niemcy | 9,7 EUR (ok. 44 zł) |
| Polska | 15 zł |
Poniżej można sprawdzić średnie stawki godzinowe na produkcji oraz w branży budowlanej.
| Kraj | Produkcja | Ogólnobudowlana |
| Francja | 11,2 EUR | 13,4 EUR |
| Belgia | 13,5 EUR | 14,7 EUR |
| Holandia | 11,3 EUR | 13,2 EUR |
| Niemcy | 11,1 EUR | 13,9 EUR |
| Polska | 14,6 zł | 19,4 zł |
Wyjazd do pracy sezonowej w 2021 roku – metoda badawcza
W celu sprawdzenia planów zarobkowych Polaków na najbliższe miesiące, postanowiliśmy przeprowadzić krótką ankietę wśród użytkowników portalu europa.jobs. W badaniu wzięło udział 813 osób.
Ankietowani otrzymali do wypełnienia listę pytań, które głównej mierze dotyczyły planów wyjazdowych do pracy sezonowej w 2021 roku i ich związku z pandemią koronawirusa. Zależało nam na tym, żeby dowiedzieć się czy pandemia zwiększyła obawy związane z wyjazdem do pracy za granicę, a także aby zbadać czy uległy zmianie preferencje dotyczące wybieranych krajów zarobkowych i motywacje do wyjazdów. Poniżej publikujemy wyniki wyżej wspomnianych badań zebrane w formie raportu.
Niniejszy raport jest odpowiedzią na to czy pandemia rzeczywiście wpłynęła na życie codzienne naszych rodaków. Wyjazd do pracy sezonowej jest nieodłączną częścią tzw. normalności, która istniała zanim wprowadzono pierwszy lockdown. Warto sobie zdawać sprawę iż rynek pracy w ostatnim roku zmienił się nadzwyczajnie, nie wspominając o innych aspektach życia. Poniższe wyniki badań są tylko kolejnym dowodem na to.
Przeczytaj o pracy sezonowej w Norwegii.
Wyjazd do pracy sezonowej w 2021 roku – plany Polaków
Na wstępie zapytano użytkowników portalu europa.jobs czy w ogóle planują wyjazd do pracy sezonowej w tym roku. Na ogół, jest to jeden z najpopularniejszych sposobów na szybki zarobek wśród naszych rodaków. Wydawałoby się, że pandemia wraz z obostrzeniami zniechęci Polaków na wyjazd do pracy za granicę.
Jednak, można śmiało powiedzieć że strach pandemii nieco zmalał – ponad 68% respondentów wykazało chęć wyjazdu do pracy sezonowej w 2021 roku. Nie da się jednak nie zauważyć, że co trzeci respondent jest albo niezdecydowany, albo zrezygnował z tego rodzaju zarobku w tym roku.
Niezmiennie od lat Niemcy pozostają na czele destynacji zarobkowych. Ponad 40% osób planuje wyjazd właśnie do Niemiec.
Wciąż cieszą się popularnością takie kraje jak: Holandia, Francja, Norwegia czy Belgia. Poniżej można zobaczyć jak to wygląda procentowo.
Patrząc na zeszłoroczny raport europa.jobs “Praca za granicą w czasie pandemii”, można zauważyć iż destynacje zarobkowe praktycznie nie uległy zmianom. W 2020 roku zostało opublikowanych ponad 52% ofert z Niemiec, a ok. 16% z Holandii. Już od lat w tych krajach nalicza się chyba największa Polonia w Europie. No i bez wątpienia zaletą jest odległość, zwłaszcza jeżeli mówimy o pracach sezonowych. Wyjazd na kilka miesięcy zdecydowanie nie powinien być zbyt odległy od domu.
Wyjazd do pracy sezonowej w poprzednich latach
Również godny uwagi jest fakt, iż dla ponad 80% respondentów to już nie pierwszy wyjazd za granicę na prace sezonowe. W poprzednich latach, destynacje również nie uległy zmianom. Na szczeblu rankingu są Niemcy (66%) oraz Holandia (46%).
Co ciekawe! Ponad 23% osób w poprzednich latach jeździli na prace sezonowe do Wielkiej Brytanii. Natomiast w tym roku wyjazd na Wyspy zaplanowało jedynie 0,7% respondentów. Jednak Brexit dosyć mocno odbił się na pracownikach sezonowych. Dodatkową przeszkodą jest ubieganie się o wizę oraz uzyskanie punktów migracyjnych. Więcej o pracy w Wielkiej Brytanii po Brexicie w naszym poprzednim wpisie.
Wśród krajów skandynawskich dominuje Norwegia oraz Dania. I chociaż procent jest zdecydowanie mniejszy w porównaniu do wyżej wspomnianych krajów, większa odległość wraz z nieco odmienną kulturą oraz klimatem nie zachęcają naszych rodaków. Natomiast, część osób która jednak zdecydowała się na wyjazd do krajów skandynawskich, może pochwalić się praktycznie najwyższymi stawkami godzinowymi w Europie.
Poniżej można zobaczyć porównanie liczby respondentów, którzy planują wyjechać do poszczególnych krajów skandynawskich w 2021 roku oraz jak to wyglądało w poprzednich latach.
| Kraj | % osób, które wyjeżdżały w poprzednich latach | % osób, które planują wyjazd w 2021 r. |
| Norwegia | 8,6% | 5,9% |
| Dania | 0,4% | 1,3% |
| Szwecja | 2,4% | 0,5% |
Jak już można zauważyć, w krajach gdzie popyt na wyjazdy był i tak niezbyt duży, w okresie panującej pandemii zainteresowanie spadło jeszcze mocniej. Pozostałe kraje północy uzbierały pojedyncze głosy, dlatego nie uwzględniono ich w tabeli.
Koszty życia w Norwegii – Mieszkanie, wyżywienie, transport
Powody i motywacje do wyjazdu na prace sezonowe w 2021 roku
Jedno z pytań które pojawiło się w naszym kwestionariuszu dotyczyło powodów wyjazdu do pracy za granicę. Wydaje się, że polska gospodarka z roku na rok rozwija się, stopa bezrobocia za marzec 2021 wynosi jedynie 3,1% (najniższy wynik w Europie), a liczba chętnych na wyjazd za granicę nie maleje. W związku z tym postanowiliśmy zadać tego rodzaju pytanie:
Jakie są powody wyjazdu na prace sezonowe w 2021 roku?
Wśród respondentów zdominowała odpowiedź – Lepsze warunki pracy za granicą (ponad 46%). Na drugim miejscu okazała się chęć dodatkowego zarobku (45%). Jak już można dostrzec, te 2 stwierdzenia są dość podobne do siebie. Czyli można śmiało twierdzić iż główny powód wyjazdu na prace sezonowe – godne warunki pracy i płacy. Nie da się jednak ukryć, iż stawki godzinowe za granicą bywają kilkukrotnie wyższe w porównaniu do Polski (przykładowe stawki zostały podane w 1 części artykułu).
Niestety, utrata pracy jako powód zmieścił się na podium. Zajął 3 miejsce wśród odpowiedzi respondentów (15,3%). Ponad rok panującej pandemii jednak daje o sobie znać, zwłaszcza kiedy spora część gospodarki w dalszym ciągu pozostaje w stanie częściowego zamrożenia.
Pomoc rodzinie też można uznać za powód wyjazdu spowodowany poprzez pandemię. Utrata pracy przez członka rodziny poniekąd zmusza do podjęcia nieprzewidywalnych decyzji. Pomoc rodzinie jako powód wskazało 13,5% respondentów.
W przypadku tego pytania osoby miały możliwość wpisać własną odpowiedź. I po przeanalizowaniu tych wypowiedzi uzbierała się dodatkowo jeszcze jedna grupa osób, która planuje powiązać wyjazd na prace sezonowe wraz z emigracją. Prawdopodobnie dla tych osób, wyjazd na sezon jest próbą życia za granica. Wcześniej czy później osoby te albo całkowicie zrezygnują z myśli o emigracji, albo już na stałe wyjadą do innego kraju.
Top 10 najlepszych krajów do życia – Gdzie warto wyemigrować?
Najpopularniejsze branże w okresie sezonowym
Na wstępie już została wymieniona lista branż, które cieszą się popularnością w okresie sezonowym. Postanowiliśmy sprawdzić czy dane dotyczące liczby aplikacji na naszym portalu zgadzają się z deklaracjami respondentów. Właśnie dlatego w ankiecie zapytano o branże, w której osoba planuje szukać zatrudnienia na okres sezonowy.
Wyniki okazały się dosyć przewidywalne. Najchętniej Polacy poszukują pracy na produkcji (55%) oraz w ogrodnictwie (36%). Branża budowlana wraz z opieką nad osobami starszymi znalazły się w Top 5 najpopularniejszych branż na prace sezonowe. Szczegóły można sprawdzić poniżej.
Przy tym pytaniu ankietowani również mieli możliwość wpisania własnej odpowiedzi. Natomiast na ogół wszystko było ściśle związane z pracą produkcyjną czy pracą magazynową.
Warto podkreślić, iż te branże cieszą się popularnością również poza sezonem. W 2020 roku najwięcej ofert opublikowanych na portalu europa.jobs dotyczyło branży ogólnobudowlanej, pracy na magazynie oraz produkcji.
I jeżeli dopasować wybrane kraje wraz z branżą, to okaże się że akurat w tych krajach istnieje zapotrzebowanie na tego typu stanowiska. Na przykład, w Niemczech i Holandii pracy na zbiorach czy w ogrodnictwie nie brakuje. Ale branża produkcyjna prosperuje praktycznie w każdym kraju europejskim.
Pandemia koronawirusa a wyjazd do pracy sezonowej
Każdy sektor gospodarki w ciągu ostatniego roku jest oceniany przez pryzmat pandemii. Nie da się ukryć, iż koronawirus przyczynił się do zmian zarówno w życiu społecznym jak i życiu prywatnym. Głównym celem niniejszego raportu, jak już zostało wspomniane na początku, jest sprawdzenie czy i jak pandemia wpłynęła albo być może zmieniła decyzje związane z wyjazdem do pracy sezonowej. Jednak nawet sprawdzając ten jeden aspekt życia naszych rodaków, można prześledzić pewne zachodzące zmiany w całym społeczeństwie.
Minął już rok od początku pandemii i z pewnością każdy z nas przechodził przez różne etapy: było i załamanie czy strach, później być może obojętność albo nadzieja na lepsze jutro. Odpowiedzi na następne pytanie dają do zrozumienia na którym etapie teraz znajduje się polski pracownik tymczasowy.
Na pytanie Czy pandemia koronawirusa zwiększyła obawy o wyjazd do pracy za granicę? ponad 66% osób odpowiedziało Nie. Jednak 27%, czyli jedna trzecia ankietowanych zgodziło się z stwierdzeniem, iż obawy jednak są.
Największą z nich jest niespodziewana zmiana obostrzeń (47%). I jest to całkiem zrozumiała obawa, chociażby z tego powodu że w ciągu ostatnich pół roku te obostrzenia zmieniały się z dnia na dzień, inaczej w każdym kraju Europy. Praktycznie nie dało się nadążać za wiadomościami.
Ankietowani wymieniali również obawy związane z:
- niestabilną sytuacją w kraju
- strachem przed zachorowaniem
- strachem przed zwolnieniem
- brakiem poczucia bezpieczeństwa
Pracodawcy ze zrozumieniem podchodzą do zaistniałej sytuacji oraz z pewnością dostrzegają wszystkie te obawy. Każdy próbuje maksymalnie uprościć proces przyjazdu pracownika za granicę. Zakup maseczek ochronnych, płyny do dezynfekcji w miejscu pracy, finansowanie testów na Covid-19 – to już niezbędna część nowych obowiązków pracodawcy.
I nawet w najgorsze okresy pandemii, rekrutacje na naszym portalu trwały, co też świadczy o tym że rynek pracy nie stanął w miejscu. Być może właśnie to spowodowało dosyć szybką reaktywację niektórych sektorów gospodarki.
Oprócz tego, pandemia przyczyniła się do zmian w postrzeganiu pracownika w oczach pracodawcy. Ścisła współpraca, wspólne rozwiązanie kryzysowych sytuacji – wszystko to bez wątpienia zwiększyło stopień zaufania pomiędzy pracownikiem a pracodawcą w niejednym przedsiębiorstwie.
Podsumowując, można wnioskować, iż strach pandemii powoli mija. Nadzieję na normalność daje też powszechny dostęp do szczepień oraz spadająca liczba zachorowań na Covid-19. W tym momencie każdy szuka sposobu na oswojenie się z zaistniałą sytuacją. Dowodem tego są wyniki niniejszej ankiety.
Brak chęci/brak decyzji odnośnie wyjazdu do pracy sezonowej
Jak już wspomnieliśmy na początku, ok 15% osób ankietowanych zaznaczyło że w ogóle nie planuje wyjazd do pracy sezonowej w tym roku. Podobna liczba osób nie jest jeszcze do końca przekonana.
Na początku warto podkreślić, iż 66% osób które nie planują pracy sezonowej w tym roku nie wyjeżdżały nigdy wcześniej do pracy za granicę. Co dodatkowo wyjaśnia dlaczego zapadła właśnie taka a nie inna decyzja o wyjeździe w tym roku.
Oprócz tego, osoby te wskazały takie powody jak:
- brak atrakcyjnej stawki/za niskie stawki
- wystarczająco duże zarobki w kraju
- brak możliwości (np. zobowiązania rodzinne)
- strach przed obostrzeniami
Jak można zauważyć, strach przed obostrzeniami pojawia się i przy tych osobach niechętnych i przy tych które jednak planują wyjechać w tym roku do pracy za granicę.
Z wypowiedzi, które osoby ankietowane samodzielne wpisały w polu Inne, wynika iż część z nich (tych które nie planują wyjazdu) już mieszka/pracuje na stałe za granicą.
W przypadku osób niezdecydowanych, większość (54%) zaznaczyła iż pandemia nie zwiększyła ich obawy o wyjazd do pracy za granicę. Chociaż procent osób, którym pandemia jednak stała na przeszkodzie również jest dosyć spory (39%). Osoby te wskazały jako największe obawy:
- niespodziewane zmiany obostrzeń
- strach przed zachorowaniem
- niestabilna sytuacja w kraju
- strach przed zwolnieniem z pracy
Podsumowanie
Reasumując, pandemia wciąż trwa i to jest fakt nie do obalenia. W tym samym czasie można zauważyć istotne zmiany jeżeli mówimy o zachowaniu społeczeństwa. Jednak pandemia powoli przestała być główną przeszkodą, a bardziej zasadą z którą musimy się obyć. Świetnym dowodem tego są wyniki niniejszej ankiety.
Nawet osoby zniechęcone wyjazdem na prace sezonowe w 2021 roku, wskazywały powody zupełnie nie związane z koronawirusem. Mało tego, większość osób ankietowanych jednak jest gotowa na wyjazd za granicę. Rok temu w tym samym okresie pracownicy masowo wracali z zagranicy, poprzez brak pewności w zaistniałej sytuacji.
Prawda jest taka, że Polacy już są w pełnym oczekiwaniu powrotu do tzw. normalności. Rzecz jasna, że proces ten jeszcze potrwa, ale ważne że zmienia się nastawienie. Gotowość wyjazdu na prace sezonowe jest ważnym tego dowodem. Chociaż przy tym wszystkim warto pamiętać iż procent osób niezdecydowanych/zniechęconych również jest dosyć spory. To tylko potwierdza, iż proces odbudowy trwa i jesteśmy tylko w połowie drogi.
Wyniki ankiety kolejny raz udowodniły ten fakt, iż Polacy są jednostajni jeżeli mówimy o destynacjach zarobkowych czy branżach na okres sezonowy. Niemcy i Holandia pozostają niezmiennymi liderami. A jeśli mówimy o branżach, najczęściej poszukują zatrudnienia w ogrodnictwie, budownictwie oraz na produkcji.
Metryczka osób badanych
Poniżej zostanie przedstawiona metryczka osób, które wzięły udział w ankiecie portalu europa.jobs pt. Wyjazd do pracy sezonowej w 2021 roku a pandemia koronawirusa.
- 48,9% – osoby w wieku 46-65 lat
- 70,5% – mężczyzn, 28,4% – kobiet
- 82,8% – Polska jako kraj zamieszkania
