Trwająca wojna na Ukrainie stała się nieprzewidzianym sprawdzianem zarówno dla jej obywateli, jak i dla całego świata. Polska stawia czoło rosyjskiej agresji i wspiera ukraiński naród od pierwszego dnia wojny. Codziennie tysiące osób przekraczają polsko-ukraińską granicę, a spora część decyduje się na podjęcie pracy w Polsce. I w tym momencie warto zastanowić się nad tym, jak wesprzeć pracowników z Ukrainy. Odpowiedź znajdziemy w naszym artykule.
Pomoc pracownikom z Ukrainy – o czym warto pamiętać?
Warto podkreślić, że wszelka pomoc o której wspomnimy dalej w artykule powinna być realizowana w miarę możliwości pracodawcy. Presja społeczna jest w tym momencie ogromna, lecz nie możemy pozwolić na to, żeby doszło do sytuacji w której pracodawca oddaje wszystko na rzecz pomocy, zapominając o pozostałych sprawach. W każdej sytuacji musimy pamiętać o balansie oraz zrównoważonych rozwiązaniach.
Z drugiej strony, podjęcie decyzji o wsparciu pracowników z Ukrainy dodatkowo może podnieść Waszą wiarygodność w oczach pracowników (zarówno ukraińskich, jak i polskich). Dowodem tego są chociażby ostatnie badania przeprowadzone przez firmę Dailyfruits, gdzie ponad 48% respondentów wykazało chęć tego by ich zakład pracy zaangażował się w pomoc dla Ukrainy. Ponadto, ponad 38% podkreśla, że temat wsparcia jest dla nich bardzo ważny.
Na pytanie jak pracownicy postrzegają pracodawcę który zaangażował się w pomoc Ukrainie padły następujące odpowiedzi:
- są dumni ze swojego pracodawcy (48%)
- utożsamiają się z firmą, dzielą się pozytywnymi opiniami na forach społecznościowych (43%)
- zastanawiają się czy pomoc wynika z realnej chęci pomocy czy z przyczyn wizerunkowych (9%)
Formy pomocy dla osób z Ukrainy – wyniki badań
Do najskuteczniejszych form pomocy, jak wynika z wyżej wspomnianego badania, należy zaliczyć:
- zorganizowanie w firmie zbiórki materialnej bądź finansowej
- promowanie/zachęta do wsparcia ogólnie znanych zbiórek
- przekazanie produktów żywności dla uchodźców
- udostępnienie wybranych usług
- zorganizowanie grupy chętnych wolontariuszy w ramach firmy
- zatrudnienie uchodźców oraz ich wsparcie przy poszczególnych formalnościach
Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy – od kiedy obowiązuje?
Jak pracodawca może pomóc uchodźcom z Ukrainy?
Jak wynika z przeprowadzonego badania, najszybszą i najskuteczniejszą formą pomocy pozostaje wsparcie materialne/finansowe. W tym celu możemy organizować własne zbiórki oraz dołączyć się do już istniejących (lista największych zostanie podana dalej).
Oprócz tego, jeżeli pracodawca zatrudnia uchodźcę z Ukrainy (co już samo w sobie jest formą pomocy) to istnieje możliwość udzielenia zapomogi finansowej, która nie jest opodatkowana. Zapomoga ta może być refundowana z:
- funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych
- z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6000 zł
Pozostając w temacie zatrudnienia, dodatkową formą pomocy może być wsparcie przy dopełnieniu formalności pobytowych w Polsce. Zwłaszcza jeżeli mówimy o osobach, które po raz pierwszy przekroczyły granicę.
Nie możemy zapomnieć o:
- zorganizowaniu/refundowaniu kursów języka polskiego
- zapewnieniu zakwaterowania/wyżywienia dla pracowników z Ukrainy oraz ich najbliższych
- wsparciu finansowym przy opiece nad dziećmi uchodźców
- relokacji rodziny pracowników z Ukrainy
- pomocy psychologicznej
Co do ostatniego, nie zawsze pomoc psychologiczna zamyka się w umówieniu wizyty u psychologa. Niekiedy wystarczy samodzielnie porozmawiać z takim pracownikiem, zorganizować wyjście do parku czy na obiad. Czasami proste działania mogą pomóc uchodźcom odnaleźć się w nowej sytuacji.
Co ciekawe! Ponad 90% osób badanych wyraziło chęć wsparcia pracodawcy przy organizacji zbiórek oraz wszelkiej innej pomocy na rzecz uchodźców z Ukrainy. Pomimo realnej pomocy, pracownicy dostrzegają inne zalety wsparcia Ukraińców które okazały się w tak trudnej sytuacji, m.in. mówimy o:
- wzmocnieniu więzi na linii pracownik-pracodawca
- umocnieniu współpracy z partnerami biznesowymi/klientami przedsiębiorstwa
- utożsamieniu się z firmą/jej wartościami
- integracji pomiędzy pracownikami
- społecznej odpowiedzialności biznesu
Jak wesprzeć pracowników z Ukrainy? Pomoc stałym pracownikom z Ukrainy
W Polsce na stałe mieszka ponad 1 milion Ukraińców, dlatego możemy wnioskować, że co druga firma ma w zespole pracownika zza wschodniej granicy. Wojna z pewnością dotknęła ich rodzinę oraz najbliższych. W tym przypadku za formę pomocy możemy uznać:
- pomoc w relokacji rodziny pracowników z Ukrainy
- zmniejszenie zakresu obowiązków
- dodatkowe dni wolne (urlop na żądanie oraz wydłużenie urlopu)
- wsparcie finansowe
- zgłoszenie członków rodziny do ubezpieczenia społecznego (dokonywane są przez pracodawców na formularzu ZUS ZCNA w terminie 7 dni)
W świetle prawa za członka rodziny uznaje się:
- małżonka
- małoletnie dziecko własne, dziecko małżonka lub dziecko przysposobione, a także dorosłe dziecko pobierające naukę w szkole lub na studiach do ukończenia przez nie 26 roku życia
- osoby pozostające z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym
Jak wesprzeć pracowników z Ukrainy? Porady dla Pracodawców
Na koniec dołączamy krótkie podsumowanie.
Oto lista możliwych form pomocy dla osób z Ukrainy:
- Wsparcie finansowe pracowników oraz ich rodzin (zapomoga)
- Organizowanie własnych zbiórek albo dołączenie do już istniejących
- Zapewnienie nowych miejsc pracy dla rodzin/znajomych pracowników z Ukrainy
- Wsparcie psychologiczne
- Pomoc w dopełnieniu formalności związanych z pobytem w Polsce
- Pomoc w znalezieniu zakwaterowania
- Odciążenie w niektórych obowiązkach służbowych (oczywiście za porozumieniem z pracownikiem)
- Zorganizowanie kursów języka polskiego
- Pomoc w opiece na dziećmi/osobami starszymi
- W miarę możliwości pomoc w relokacji osób najbliższych pracowników z Ukrainy
Jak jeszcze można wesprzeć pracowników z Ukrainy?
Od początku rosyjskiej inwazji ruszyła niejedna pomoc humanitarna/finansowa na rzecz uchodźców z Ukrainy. Dalej wymieniamy największe organizacje, które podjęły kroki w kierunku pomocy Ukrainie:
- Fundacja „Nasz Wybór” Dom Ukraiński
- Polska Akcja Humanitarna (PAH)
- Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM)
- Polski Czerwony Krzyż (PCK)
- Polska Misja Medyczna
- UNICEF Poland
- Armia Zbawienia Warszawa Praga Północ
- Fundacja dla Polski
- Zbiórka ZOO
- Zbiórka na rzecz zabezpieczenia zabytków Ukrainy
- https://herotohero.eu/
- https://blik.com/wspieramukraine/